‘Sanatı yerme üstadı’ hayatını kaybetti

Mel Bochner’ın 12 Şubat’ta hayatını kaybettiği bilgisi, çalıştığı sanat stüdyoları Fraenkel, Marc Selwyn Fine Art ve Peter Freeman Inc. tarafından açıklandı.

Bochner, 1960’lar ve 70’lerde Kavramsalcı hareketle ilişkilendirilen kilit sanatçılardan biriydi. Sanata pek benzemeyen eserlerinde sayılar, kelimeler ve başkalarının fotokopi çizimlerini sunuyordu. Genellikle hayranlık duyulacak pek bir şey yoktu ve bu kasıtlıydı; Bochner izleyicilerin sanatı görülecek bir şeyden daha fazlası olarak düşünmesini istiyordu.

Bu eserler Bochner’a eleştirel bir takipçi kitlesi kazandırmış olsa da, çoğu pek bir şey çağrıştırmayan şablonlu sözcüklerle dolu resimleriyle izleyici kitlesi önemli ölçüde artacaktı.

“BLAH” kelimesi, dilin sınırlarını sergileyen bu acımasızca komik eserlerde sık sık tekrarlanıyordu.

Hem erken dönem kavramsal eserlerinde hem de sonraki resimlerinde sürekli olarak bir cümle beliriyordu:

“Dil şeffaf değildir.”

Bu, Bochner için bir manifestoya benziyordu; eserleri yaygın olarak sergilenmeye başlandığı sırada sanat eleştirmenliğiyle de ün kazanmıştı.

Bochner, resimsel mükemmellik ve biçimciliğe vurgu yapan ve kendi neslinin çoğunu huzursuz hissettiren Soyut Ekspresyonizm’in ardından çalışmaya başladı. Diğer büyük C ile Kavramsalcıların yanı sıra, sanatın nesnelerde olduğu kadar onlara eklenen fikirlerde de var olduğunu ima eden işler yapmaya başladı. Ancak diğer Kavramsalcıların aksine, çağdaş sanata sıklıkla eşlik eden tüm metinlere saygı duymuyordu.

1973’te Arts dergisinde, Lucy Lippard’ın kitabı ‘Six Years: The Dematerialization of the Art Object’i küçümsediği ünlü bir inceleme yazdı; bu kitap, Kavramsalcılık üzerine yazılmış en büyük kitap olarak kabul edilir. Kitabı “sanata karşı kötü niyet eylemi” olarak adlandırdı.

Daha sonra, 2006’da Brooklyn Rail için Phong Bui ile yaptığı bir röportajda şunları söylemişti:

“Dilin sanatçının fikirleriyle doğrudan bir bağlantı sunduğunu iddia etmek, bir fırça darbesinin veya bir damlanın sanatçının duygularıyla doğrudan bir bağlantı sağladığı iddiasından tür olarak farklı değildir. Bu arada, birinin bir keresinde belirttiği gibi, resim ne kadar büyük veya küçük olursa olsun, tüm damlaların aynı boyutta olduğunu hiç fark ettiniz mi?”

MEL BOCHNER KİMDİR

Mel Bochner, 1940 yılında Pittsburgh, Pennsylvania’da doğdu. Yahudi bir ailede büyüdü; Yidiş dili, sonunda kelime resimlerine yansıdı. Carnegie Teknoloji Enstitüsü’nde sanat okudu, 1962’de mezun oldu ve daha sonra eğitimini Güzel Sanatlar çalışmaları ve “Bauhaus tarzı bir model”in birleşimi olarak tanımladı.

1964’te New York’a geldi. Şehirdeki ilk işi Yahudi Müzesi’nde muhafızlıktı, ancak Louise Nevelson heykelinin arkasında uyuyakaldığı için işten atılmadan önce sadece bir yıl kadar dayanabildi. Geceleri resim pratiğini geliştirdi.

Ardından, 1966’da eleştirmen Dore Ashton tarafından Görsel Sanatlar Okulu’nda ders vermek üzere işe alındı. Aynı yıl, o okulda “Çalışma Çizimleri ve Kağıt Üzerindeki Diğer Görünür Şeyler, Mutlaka Sanat Olarak Görülmek İçin Değildir” adlı sergiyi düzenledi. Bu noktada Bochner, fotoğraf gibi mecraları kullanarak resimden uzaklaşmaya başlamıştı bile. Bu sergi için kendi sanatını sergilemek yerine, sadece arkadaşlarının çizimlerini fotokopiledi, sonra fotokopileri galeride incelenebilecek klasörlere yerleştirdi. “Çalışma Çizimleri”, orijinal sanat eserlerinin çok da önemli olmadığını ima ediyordu; daha büyük ağırlığı olan, hazırlık çizimlerinde görülebilen veya görülemeyen fikirlerdi.

Sergi, kariyerinin başlangıcını oluşturdu ve sonraki yıllarda Ace ve Sonnabend gibi galerilerde sergiler açtı. Bu sunumlardan en iddialısı, Bochner’in duvarlarını ve zeminlerini titizlikle ölçtüğü Münih’teki Heiner Friedrich Galerisi’ndeydi. Daha sonra bu ölçümleri, aksi takdirde sanattan uzak kalacak olan galeride belirtti. Bochner, 2019 yılında Dia Sanat Vakfı tarafından işletilen ve Heiner Friedrich’in kurucu ortağı olduğu New York müzesi ‘Dia:Beacon’da projeyi çok daha büyük bir ölçekte tekrarlamaya devam edecekti.

Bochner, 1970’lerin tanımlayıcı sergilerinden bazılarında yer aldı; bunlar arasında Kavramsalcı hareketi tanımladığı düşünülen Kynaston McShine’ın 1970 Modern Sanat Müzesi sergisi olan “Information” ve Harald Szeemann’ın 1972’deki Documenta 5’i yer aldı.

O zamandan beri çalışmaları, 1995’te kendisine retrospektif bir sergi sunan Yale Üniversitesi Sanat Galerisi de dahil olmak üzere birçok kez incelendi.

Bochner’ın çalışmalarının ilginç çelişkisi, kolayca okunabilmesine rağmen kavramsal olarak düğümlü ve özlü bir şekilde açıklanmasının zor olmasıdır.

Brooklyn Rail röportajında, “Olsaydı ne olurdu?’ hipotezleri oluşturarak ve sonra ortaya çıktıkça çelişkileri ele alarak çalışıyorum.” dedi. “Bu tümevarımsal bir süreç ve beni bazı çıkmaz sokaklara sürükledi, ancak sanatçı olmayı ilginç kılan şey bu. Maceranın olduğu yer burası, bilmemek.”

Çeviri

Related Posts

Mutlak butlan ne demek? CHP Kongre davasından Mutlak butlan kararı çıkarsa ne olur?

Mutlak butlan davası, CHP Kongresi kararını bekleyen pek çok vatandaşın yakından takip ettiği konu olmaya başladı. Hukuki bir işlemin baştan itibaren kanuna, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olması gibi ciddi ve düzeltilemez eksiklikler taşıması nedeniyle tamamen geçersiz sayılmasını ifade eden mutlak butlan, CHP Kongresinin hiç yapılmamış kabul edilmesi gibi sonuçlar doğurabilecek. Mutlak butlan durumunda, mahkeme bu durumu kendiliğinden (re’sen) araştırır ve dikkate alır; tarafların bunu ileri sürmesine gerek yoktur. Peki, CHP için mutlak butlan ne demek? İşte, o konu hakkında detaylı bilgiler

Lise diplomaları ne zaman verilir? 2025 e-Devlet lise diploması belge sorgulama

Lise diploması ne zaman verilir?” sorusu, milyonlarca vatandaşın gündeminde yer alıyor. 2024-2025 eğitim öğretim yılı karnelerin alınmasıyla birlikte sona erdi. Mezun olan lise öğrencileri ise diplomalarına e-Devlet üzerinden ulaşabilecekler. İşte, e- Devlet mezuniyet belgesi sorgulama ekranı…

23 HAZİRAN ÇILGIN SAYISAL LOTO SONUÇLARI 2025 SORGULAMA EKRANI (Online tıkla hızlı öğren) | Milli Piyango Online Çılgın Sayısal Loto çekiliş sonuçları açıklandı: 386 milyon TL’yi aşan ikramiye devretti!

Çılgın Sayısal Loto sonuçları sorgulama ekranı 23 Haziran 2025 canlı çekilişin ardından Milli Piyango Online ile erişime açıldı. Heyecanla beklenen haftanın 1. Çılgın Sayısal Loto canlı çekilişi, 23 Haziran Pazartesi akşamı Sisal Şans tarafından noter huzurunda gerçekleşti. Milli Piyango TV Youtube kanalından da canlı yayınlanan çekilişin hemen ardından bu akşamki Çılgın Sayısal Loto çekiliş sonuçları ve kazandıran numaralar ilan edildi. Çekilişte 6 bilen çıkmayınca tam 386 milyon 145 bin 273 TL ikramiye devretti. 5 bilen 4 talihli de 3.109.024,45 TL kazandı. Çekiliş sonrası gözler Çılgın Sayısal Loto sonucu sorgulama ekranına çevrildi. Bu akşamki Çılgın Sayısal Loto sonuçları sorgulama ekranı millipiyangoonline.com üzerinden ikramiyelerini öğrenebilecekler. İşte, 23 Haziran Çılgın Sayısal Loto sonucu online hızlı sonuç sorgulama ekranı ve çekiliş sonuçları ile ilgili bilgiler.

İsmail Bilen kimdir, öldü mü, neden öldü? Eski AK Parti Manisa Milletvekili İsmail Bilen evinde ölü bulundu

Türk siyasetinin önemli isimlerinden, dört dönem AK Parti Manisa Milletvekilliği yapmış, hukukçu kimliğiyle tanınan İsmail Bilen’in Ankara’daki evinde ölü bulundu. İsmail Bilen neden öldü? sorusu da bu gelişmeyle birlikte merak edildi. 63 yaşındaki Bilen’in ani ölümü, sevenlerini yasa boğdu. Sosyal medyada çok sayıda kişi ve siyasi isim, Bilen için taziye mesajları paylaştı. Peki, İsmail Bilen kimdir, öldü mü, neden öldü?

Okullarda serbest kıyafet uygulaması kalkıyor mu, yeniden forma mı giyilecek? Bakan Yusuf Tekin duyurdu!

Millî Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, İstanbul Bahçelievler’de 15 Temmuz Şehitleri İlkokulunda, karne dağıtım töreninin ardından düzenlediği “Yıllık Değerlendirme Basın Toplantısı”nda açıklamalarda bulundu, basın mensuplarının sorularını cevapladı. Bakan Yusuf Tekin, okullarda serbest kıyafet uygulaması hakkında da yeni gelişmeleri duyurdu. Peki, serbest kıyafet kalkıyor mu, okullarda forma mı giyilecek? İşte, Bakan Yusuf Tekin açıklaması

Cuma namazı saati İstanbul Ankara İzmir (İl il cuma namazı vakitleri görüntüleme) | 20 Haziran cuma namazı kaçta kılınacak, ne kadar sürer? Diyanet ile cuma namazı nasıl kılınır, kaç rekat?

Cuma namazı kaçta 20 Haziran 2025, Diyanet namaz vakitleri ekranından yanıt buldu. Her hafta Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yayımladığı saatlere göre kılınan cuma namazı saati İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Bursa, Kocaeli ve il il belli oldu. 81 ilde bu hafta, ‘Her Yaz Yeni Bir Heyecan: Cami, Çocuk ve Kur’an’ konulu cuma hutbesinin okunmasının ardından cuma namazı eda edilecek. Yaşadıkları illerde cuma namazı için saf tutacak olan vatandaşlar, cuma namazı kaç rekat, cuma namazı nasıl kılınır? sorularına yanıt aramaya başladı. İl il cuma namazı saati Diyanet ekranından öğrenilebilecek. Ayrıca 81 ilin cuma namazı saati, hurriyet.com.tr ekranından da görüntülenebiliyor. Peki, cuma namazı saat kaçta kılınacak, cuma namazı ne kadar sürer? İşte, 20 Haziran 2025 tüm illerin cuma namazı vakitleri ve ayrıntılar.