HANDE ATILGAN, MELTEM GÜNEŞ – ANKARA / Asrın felaketi olarak da nitelendirilen 6 Şubat depremlerinin üzerinden iki yıl geçti. Kahramanmaraş merkezli ilk deprem 65, ikincisi 45 saniye sürerken, Türkiye’nin 11 ilinde 53 bini aşkın kişi yaşamını yitirdi, 110 bine yakın kişi de yaralandı. Tüm Türkiye’nin tek yürek halinde yardıma koştuğu deprem bölgesinde yitirilen canlar, bugün sadece yakınları değil, yine tüm yurttaşlarca acıyla, özlemle anılacak. Felaketin yaralarını sarmak için başlatılan çalışmalar ise tüm hızıyla sürüyor. Benzer felaketlerle yüz yüze kalmamak için yıkılan şehirleri daha sağlam biçimde ayağa kaldırılmaya uğraşılırken, sosyal ve ekonomik hayat da devreye alınan destek programlarıyla normalleştirilmeye çalışılıyor.
Şehirler yükseliyor, tarih korunuyor
Yaraların sarılmasının somut yüzü yıkılan şehirlerin yeniden inşası oldu. 11 ilde 174 ayrı alanda 182 bin kişi ile inşaat çalışmalarına devam ediliyor. Bugüne kadar 169 bin 171’i konut,149’u işyeri ve 32 bin 260’ı köy evi olmak üzere 201 bin 580 inşaat teslim edilidi. Çalışmalarda, tarihi yapılar da korunuyor. Hatay’da Uzun Çarşı’daki 722 iş yeri, Habib-i Neccar Cami, Kemalpaşa ve Kurtuluş caddelerindeki işyerleri ve konutlar, Kahramanmaraş Kapalı Çarşı’daki 140 dükkânın restorasyonu, Tarihi Demirciler Çarşısı’nda 76 iş yeri, Adıyaman’ın tarihi kent meydanı, Malatya’da Şire Pazarı ve Bakırcılar Çarşısı gibi alanlar, tarihi alanlardaki dönüşümün örnekleri olarak öne çıkıyor.
Derslikler yüzde 10 artıyor
Bölgedeki eğitim hizmetleri de, acil durum konteynerlerinden yeni ve kalıcı mekanlara taşındı. Dönüşümle, 501 okul ve 7 bin 274 dersliğin yapımı tamamlanırken, az hasarlı 58 bin 832 derslik onarıldı, orta hasarlı 63 okul ve 882 derslik güçlendirildi. Eylül 2025 itibarıyla bin 241 okul ve 19 bin 784 dersliğin tamamlanmasıyla deprem öncesine göre derslik kapasitesi yüzde 10 artmış olacak. Eğitim süreci geçtiğimiz iki yılda büyük oranda kesintisiz sürerken, temel eğitimde öğrenme kayıplarının giderilmesi için UNICEF desteğiyle çalışmalar yürütüldü.
451 sağlık kurumu hizmete alınacak
Sağlık alanında da kaybedilen 448 sağlık çalışanı ve binlerce yaralıya rağmen acil hizmetlerin yanı sıra koruyucu sağlık çalışmalarıyla da durmayan nöbet, yeni hizmet tesisleriyle desteklendi. Geçen iki yılda 5 bin 588 yataklı 26 hastane ve 84 birinci basamak tesisi olmak üzere 110 sağlık kurumunun yapımı tamamlanırken, 5 bin 750 yataklı 25 hastane dahil olmak üzere 92 tesisin yapımı da sürüyor. Ayrıca, yatırım programında sırada 2 bin 470 yataklı 249 sağlık tesisi daha bulunuyor.
5 milyon psikososyal destek
Ailesinden ayrı düşen çocuklardan enkaz başında sevdiklerinden haber bekleyenlere kadar binlerce kişiye kadar omuz veren psikososyal destek çalışanları da çalışmalarını o günden bugüne sürdürüyor. 71 ilden deprem bölgesine giden ekipler, psikolojik ilkyardım ve küçük fiziksel ihtiyaçlar gibi durumlarda çocuğundan yaşlısına her kesimden insanla ilgilendi. Afetin iyileştirilme dönemine geçildiğinde de bu destek hizmetler yerel ekiplerin güçlendirilmesiyle devam etti. İki yılda destek sağlanan nüfus 5 milyonu buldu. Çalışmalar 6 Şubat’ın deneyiminin ışığında şekillenirken, olası İstanbul depremine hazırlık ve kayıp yas danışmanlığı gibi uzmanlık programları da çalışılıyor.
